آهن با نام Fe شناخته میشود. مادهای شکننده و سخت که در گروه ۸ و دوره ۴ جدول تناوبی عنصرها قرار دارد. این عنصر چهارمین عنصر فراوان در سطح کره زمین است و به این دلیل است که یکی از پرکاربردترین عناصر روی زمین است. این عنصر نه تنها در کره زمین بلکه در خورشید و سایر ستارهها نیز وجود دارد. کاربرد فلز آهن در صنعت فولاد خلاصه نمیشود. این فلز در بقای موجودات زنده نیز نقش مهمی ایفا میکند. در تولید کلروفیل برای گیاهان نقش بسزایی داشته است.
و به عنوان یکی از انواع فلزات، یکی از عناصر مهم در جهان است و نقش بی بدیلی را در زندگی انسانها بازی میکند. شما هر کجای دنیا باشید، از محرومترین مناطق گرفته تا پیشرفتهترین نقاط جهان، نقش آهن و محصولات آهنی را در زندگی خود به وضوح خواهید دید. در صنعت ساختمان یکی از عناصر مهم محصولات آهنی است.
علاوه بر این در دیوارها، فونداسیون و فضای داخلی مورد استفاده قرار میگیرد. رشد اقتصادی یک کشور رابطه مستقیمی با صنعت فولاد آن کشور دارد. به طوریکه اگر تولید فولاد در کشوری میزان بالایی داشته باشد، معمولا شاخصهای اقتصادی بالایی خواهد داشت.
کافی است نگاهی به محیط زندگی خود بکنیم تا گستردگی استفاده از محصولات فولادی و انواع آهن آلات را درک کنیم. درب و پنجره، میلگرد و آرماتوربندی، سقف سولهها، تجهیزات صنعتی، لوازم خانگی و صنعت خودرو از مهمترین اسامی آهن آلات هستند.
یکی از اولین انواع آهن آلات که در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار گرفت، تیرآهن بوده است. با توجه به شکل خاص آن، در زبان لاتین آن را با عنوان I-Beam میشناسند. معمولا محصولات فولادی را از روی سطح مقطع آنها نامگذاری میکنند. اما در بعضی موارد مانند توریها نمیتوان اسم خاصی را از روی سطح مقطع آنها در نظر گرفت. برای آشنایی با آهن آلات ، شمش و بیلت، پروفیلها، لولههای فولادی از انواع دیگر آهن آلات در ادامه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
یکی از محصولات فولادی که در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد، پروفیل است. پروفیلها مقاطع فولادی هستند که به صورت توخالی و در شکل مربع و یا مستطیل هستند. لازم به ذکر است که به این نوع آهن آلات ، قوطی نیز گفته میشود. از پروفیل در راهپله، درب و پنجرهها استفاده میشود. پروفیلها در دو دسته باز و بسته هستند که در ادامه هر کدام توضیح داده خواهد شد. پروفیلها در صنعت خودروسازی نیز به کار میروند.
یکی از پرکاربردترین مقاطع آهنی که در ساختمان سازی مورداستفاده قرار می گیرد، تیرآهن است . بسته به میزان فشاری که بایستی بر روی آن اعمال شود در شماره های مختلف ساخته می شود.
در حقیقت تیرآهن اصلی ترین پروفیل ساختمانی محسوب می شود . گاهی در پروژه های صنعتی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
تیرآهن به سه صورت وجود دارد:
الف) تیرآهن IPE: که همان استاندارد اروپا و ایران هست
ب) تیرآهن INP: که همان استاندارد چین و روسیه است
ج) تیرآهن IPB: که همان بال پهن هست
ساخت تیرآهن IPE و INP با ارتفاع 80 الی 600 میلی متر و تیرآهن IPB با ارتفاع 100 الی 1000 میلی متر صورت می گیرد .
تیرآهن در ساختمان به صورت ستون ، خرپا، نعل درگاه ، تیر در پوشش سقف ها و پل های لانه زنبوری کاربرد دارد.
میلگرد آهنی به شکل میله ای با سطح مقطع دایره ای شکل و به صورت ساده و آج دار تولید و عرضه می شود. کاربرد آن عمدتاً در آرماتورهای بتونی می باشد که در جهت جبران مقاومت کششی بتن مورداستفاده قرار می گیرد.
ازجمله تولیدات آهنی مورد استفاده در ساختمان لوله و قوطی پروفیل هست . ویژگی هایی همچون وزن کم و مقاومت بالا و شکل های ویژه آن، باعث شده تا در سطح وسیعی در صنعت ساختمان سازی بکار گرفته شود.
این ها از مقاطع فولاد بوده و پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان سازی بعد از تیرآهن محسوب می شوند.
ساخت تسمه های آهنی و فولادی به صورت چهار پهلو و گرد صورت می گیرد . هرکدام از این ها بسته به کاربردی که دارند با ضخامت ها و شماره های مختلف تولید و به شکل ساده و ماشین کاری شده به فروش می رسند.
ورق های روغنی ، ورق های سیاه و ورق های سفید هم در ساخت ماشین آلات و قطعات صنعتی و هم در ساختمان سازی به وفور مورداستفاده قرار می گیرند. تولید این ورقه ها در هر دو صورت ساده و آج دار صورت می گیرد.
گل نرده ،قاب و سر نیزه در سایزها و طرح های مختلف تولید می شوند . این نوع آهن آلات ، سازه های فلزی همچون نرده ها را زیباتر نشان می دهند . علاوه بر آن به عنوان دزدگیر عمل کرده و از عبور افراد از بالای نرده ها جلوگیری می کنند.
بولت یا پیچ های مهاری در جهت مهار سازه های فلزی ساختمان بکار می روند . بسته به فشاری که باید تحمل کنند در سایزهای مختلف تولید و بکار گرفته می شوند.
برای داشتن بولت مطلوب برخی اوقات نیز یک سری اعمال حدیده کاری بر روی آن صورت می گیرد.
یکی از زیرساخت های مهم ساختمان سازی همین لوله های آهنی هدایت کننده آب ، گاز و لوله های هدایت کننده آب گرم و سرد شوفاژ می باشد .
بسته به حجم آب و گازی که باید انتقال دهند نصب و مورداستفاده قرار می گیرند.
این ورق ها به واسطه دارا بودن مقاومت بالا بر روی بخش های بتن ریزی شده قرار داده می شوند . به طوری که امکان سوار کردن نبشی و یا ستون های آهنی ساختمان بر روی آن ها وجود دارد.
این نوع آهن آلات ازجمله مقاطع فلزی با قابلیت استفاده برای کشیدن در اطراف یک محیط یا سازه ساختمانی و یا به منظور ساخت اتاقک های توری هستند .
جنس توری ، فنس، مش و سیم خاردار بایستی آهنی یا از فولاد مستحکم باشد تا به آسانی بریده و یا از بین نرود
لوله ها و اتصالات چدنی با توجه به دوام بالا و خصوصیات ویژه ای که دارند ، کاربردشان عمدتاً در لوله کشی های زیرزمینی می باشد .
این نوع آهن آلات ساختمانی عمدتاً در زیرسازی گچ کاری ، پوشاندن تیرآهن و آرماتورها ، پوشاندن بتون سیمانی ، کارهای ترمیمی و غیره بکار می روند .
این نوع آهن آلات در بیشتر ساختمان های جدید مورداستفاده قرار می گیرد .
این نوع آهن آلات صنعتی پرکاربردترین اشکال آهن و آلیاژهای فولادی هستند که موارد مصرف زیادی در بازار آهن و به ویژه درزمینهٔ آهن آلات صنعتی دارند .
این ورق ها از آلیاژهای آهن هستند که در ابعاد و ضخامت های مختلف ساخته می شوند و کاربرد آن ها در صنایعی همچون تولید لوله های نفت و گاز و بسیاری صنایع دیگر می باشد .
لوله های صنعتی و مانسیمان یک سری لوله هایی هستند که تولید آن ها در ضخامت های زیاد و قطر بالا صورت می گیرد .
در انتقال مواد نفتی و گازی و غیره در فواصل مختلف و شرایط دشوار و در صنایع مختلف مورداستفاده قرار می گیرند.
کاربرد ریل های فولادی عمدتاً در سوار کردن واگن و لکوموتیو بر روی آن ها می باشد.
تیرآهن و ناودانی و هاش صنعتی نیز در انواع مختلف با استانداردهای ویژه صنعتی تولید شده . در ابعاد و شماره های گوناگون ساخته می شوند که به شکل وسیعی در صنعت مورداستفاده قرار می گیرند
یکی از پرمصرف ترین انواع میل گردهای صنعتی و مقاطع فولادی در صنعت میلگرد ترانسمیسیون است.
انواع مختلف فولادهای ترانسمیسیون (ترانس) و اتومات از ترکیه، تایوان، ایتالیا و کشورهای دیگر جهان وارد می شود .